Bursa''da Geleneksel Gölge Oyunumuz Karagöz gösterilerini izleyebileceğiniz tek yer olan Karagöz evi şehrin batısında çekirge caddesi üzerinde Karagöz anıtı karşısında yer almaktadır. Karagöz''ün geleneksel Cazular, Salıncak, Kayık, Kanlı Kavak, Yazıcı gibi oyunları R.Sinasi Celikkol-Bursa Karagöz Tiyatrosu tarafından düzenli olarak çarşamba ve cumartesi günleri saat: 11:00''de cuma akşamları saat 19:30''da sergilenmektedir. Ayrıca isteğe bağlı olarak gruplara özel gösteriler düzenlenebilir. Karagöz evinde R.Şinasi Çelikkol''un özel koleksiyonundan Geleneksel Gölge Oyunumuz Karagöz - Dünyadan Kukla ve Gölge Tiyatrosu ve Bursa civarı Türkmen & yörük köylerine ait etnoğrafya sergisi ziyaretcilerin izlenimine sunulmuştur. Türkiye''nin en iyi Karagöz sanatçıları tarafından yapılmış Karagöz figürleri sergisi, Endonezya, Tayland, Bali, Java, Özbekistan, Azerbaycan, Başkır, Rusya, Bulgaristan, Italya, Yunanistan, Çekoslovakya gibi ülkelerden değişik kukla ve gölge oyunları figürleri, kuklalar ve dökümanların sergilendiği bir oda ile Bursa civarı Türkmen &Yörük kıyafetlerinden oluşan bir sergi odası ziyaretçilerin ilgiyle gezdiği yerlerdir. Etnoğrafya sergisinin önemli özelliği sadece Bursa civarı Türkmen & yörük köylerine ait günlük yaşam eşyaları, dokuma tezgahları ve kıyafetlerinden oluşmasıdır. Karagöz evi konusunda Türkiye''de TEK Karagöz evi ve müzesidir. Binanın dış duvarları Bursa Büyükşehir Belediyesi''nin desteği ile 2005 yazında Karagöz figürleri ile kaplanarak restore edilmiş, figürlerin seçilmesi ve organizasyonu konusunda Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sanat tarihi bölümü öğretim üyesi Melih Uçler, Unima Bursa Şubesi Sekreteri Uğur Çelikkol ile çalışmış daha sonra tüm uygulamayı ve tasarımı kendisi yaparak Karagöz evine farklı ve güzel bir yüz kazandırmıştır.
Bursa Karagoz Tiyatrosu -R.Sinasi Celikkol tarafından gerçekleştirilen Karagoz gosterilerini 7 den 70 ''e farklı yas ve milletlerden insanlar keyifle seyrediyorlar.
Karagöz Evinin Tarihçesi
04-11 Ekim 1995’de R. Şinasi Çelikkol; ustaları Orhan Kurt ve Metin Özlen’le birlikte ustalarına yardımcılık yapmak ve Karagöz tasvirleri ve dokümanları sergisi açmak üzere T.C. Dışişleri Bakanlığı tarafından Atina Kukla ve Gölge Oyunları Festivaline gitti. Burada 1993 de Almanya - Oberhausen Festivali’nde tanıştıkları Yunanistan’ın en büyük sanatçısı Eugenios Spatharis’le karşılaştılar ve Spatharis Haziran 1995 de Atina’nın Maroussi Banliyösünde açılan E. Spatharis Karagiozis Müze Evi’ne onları davet etti ve Türk ekibi bu müzeden ziyadesiyle etkilendi. R. Şinasi Çelikkol Bursa’ya dönüşünde dönemin Belediye Başkanı Sayın Erdem Saker’e bu müze hakkında fotoğraflarıyla birlikte bir dilekçe verdi. Kasım 1995 de Bursa Karagöz Festivali Müteşebbis Heyeti tarafından düzenlenen Uluslararası 3. Bursa Karagöz Festivali’ne Sayın Erdem Saker ilgi gösterdi ve Festivalden bir ay sonra Ocak 1996 da Karagöz Bursa’da doğan bir kültür ve Bursa’nın sembolüdür, bu sebepten Karagöz Anıtı karşısındaki eski trafo binasını bir Karagöz Evi haline getirip R.Şinasi Çelikkol’un vakfına vereceğim dedi. Fakat biz sadece Bursa Karagöz Festivali Müteşebbis Heyetiydik ve 18 kişi Ankara UNIMA – Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunu Birliği Türkiye Milli Merkezi’ne üye olmuştu. Ankara’dan şube açmak için yetki alındı. 2 Ocak 1997 de UNIMA Bursa Şubesi’ni Müteşebbis Heyetindeki R.Ş. Çelikkol, Ş. Günay, M. Örnekal tarafından T.C. Bursa Ticaret Borsasının tahsis ettiği bir büroda açtı. 10 Haziran 1997 de Karagöz Evi, R.Şinasi Çelikkol’un koleksiyonlarının bir kısmının sergilenmesi ile ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz tarafından açıldı. Açılışta Hayali Tacettin Diker ve R.Şinasi Çelikkol birlikte gösteri yaptılar. Nihayet 10 Eylül 1997 de Sayın Erdem Saker, R Şinasi Çelikkol’a Karagöz Evi’ne sahip çıkmalarını, gösterileri orda yapmalarını bildirdi. Fakat dernek, vakıf olmadığı için resmi prosedürde Karagöz Evi Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfının üzerine tahsis edildi. Karagöz Evi de Karagöz Sanat Evi olarak kayda geçirildi.(Halbuki Atina’da Maroussi Belediyesi tarihi bir binayı restore ederek E. Spatharis adına Karagöz Müzesi olarak tescil ettirmişti).
UNIMA Bursa Şubesi olarak Karagöz Evi’nde haftanın 3 günü mutad Karagöz gösterileri yapılarak ve bunun dışında isteyen resmi – özel kuruluşlara istedikleri gün ve saatlerde gösteri yaparak bu sanatı ayakta tutmaya gayret edildi. Bu arada R.Şinasi Çelikkol dünyadaki kukla ve gölge oyunları tasvirleri ve dokümanları koleksiyonlarını Karagöz Evi’nin Salonlarında sergilemeye başladı ve bu sergi bugüne kadar çoğalarak gelişti. Kasım 1997 de Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Karagöz Evi’nde bir büroyu da UNIMA Bursa Şubesine tahsis edilmesini karara bağladı ve T.C. Ticaret Borsasından Karagöz Evi’ne taşınıldı. R.Şinasi Çelikkol koleksiyonlarından Bursa’nın önemli bir değeri, kaybolmaya yüz tutan Türkmen ve Yörük kıyafetleri, dokumaları, el sanatları da tezgahlarıyla birlikte Karagöz Evi’nde sergilemeye başladı. Nisan 1999 da üst deki küçük salonda R. Şinasi Çelikkol tarafından Rumeli Türkleri sergisi açıldı ve büyük ilgi gördü. Kasım –Aralık 1997 de ve Mart-Nisan 2000 de UNIMA Bursa Şubesi; Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı işbirliği ve UNIMA Milli Merkezi desteği ile Karagöz Evi’nde Eğitim Seminerleri açtı. Bu seminerler sonucunda çeşitli Karagöz Toplulukları oluştu. Özellikle Tayfun Özeren - Çekirge Karagöz Gölge Oyunu Topluluğu; Ahmet Karakman - Çelebi Karagöz Gölge Oyunu Topluluğu; Nevzat Çiftçi - Geleneksel Tiyatro Karagöz Gölge Oyunu Topluluğu; İbrahim Koca,Şenol Çelikkol - Osmangazi Karagöz Gölge Oyunu Topluluğu ve Gençler Karagöz Topluluğu oluştu. Bu arada gençlerden Esat Taşatmanlar, Fatih İmamoğlu, Ergin Çetindir, Erkam Taşatmanlar, Fatih Türken, Özkan Ferik çıraklık yaparak, yani usta-çırak ilişkisiyle R.Şinasi Çelikkol’dan Karagöz eğitimi almaya devam ettiler. Karagöz eğitim seminerine katılanlardan İsmail Hakkı Özömek deriden geleneksel Karagöz tasvirleri yapım ustası oldu, ayrıca Tayfun Özeren de deriden Karagöz tasvirleri yapmaktadır, Bülent Akay soğuk seramikten ve ayrıca PVC den Karagöz tasvirleri yapmaktadır. Dolayısıyla bu ürünlerini turizm hizmetine sunmaktadırlar.
Karagöz Evi 2004 yılı sonu itibariyle 14 yabancı turist seyahat-rehber kitabında gezilecek ve Karagöz gösterileri izlenecek yer olarak belirtildi. Bazılarında sergilerin renkli fotoğraflarına da yer verildi. 1997 den itibaren yapılan her yıl yapılan toplam 7 Uluslar arası Bursa Karagöz Kukla ve Gölge Oyunları Festivali’ne ev sahipliği yaptı. Festival sempozyumları burada düzenlendi.
Ayrıca Karagöz Sanat Evi’nde 1997, 1998, 1999 Ramazan aylarında Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Kültür, Sanat ve Turizm Vakfı işbirliğiyle Ramazan eğlenceleri düzenlendi. (Ramazan Sohbetleri, Klasik Türk Müziği ve Karagöz Gösterisi yapıldı.) Misafirlere ikramlarda bulunuldu. Daha sonraki yıllarda Büyükşehir Belediyesi Ramazan Programlarını Eski Santral Garaja taşıdığı için bu programlar yapılmadı. Fakat UNIMA Bursa Şubesi bu açığı kapatmak için Ramazan aylarında 7-8 gece Karagöz gösterisi, zaman zaman da Karagöz Dia gösterisini beraber düzenledi. Gündüzleri de okul ve kuruluşlara yoğun gösteriler yapıldı. 1987 den 1997 ye kadar yaptığımız faaliyetler sonucu Karagöz severler oluşmaya başlamıştı. 1994 ve 1995 deki Karagöz Seminerleri ve Festivallerde buna etkili olmuştu. Karagöz Evi açıldıktan sonra hem Karagöz oynatan gruplar - üyeler arttı, hem de Karagöz sempatizanları çoğaldı ve Yerli yabancı turistlerin ziyaret yeri oldu. Karagöz Evi Türkiye’de tekdir. Rakibini sorarsanız (Karagöz’ün kendilerinin olduğunu iddia eden!) Yunanistan – Atina Maroussi’deki E. Spatharis Karagiozis Müzesidir.
1998 Mayıs ayında BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’ NE Karagöz Evi’nin yapımı ve desteği için; R.Şinasi Çelikkol’a da Karagöz ve Geleneksel Türk Tiyatrosu faaliyetlerinden ötürü ayrı ayrı İstanbul Çocuk Vakfı Ödülü verildi. 23.01.2001 tarihinde UNIMA – Milletlerarası Kukla ve Gölge Oyunları Birliği Türkiye Milli Merkezi tarafından Bursa Büyükşehir Belediyesi’ne Karagöz Evi yapımı ve desteği için Geleneksel Türk Tiyatrosu Ödülü verildi. *Açılmasında büyük emeği geçen BURSA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’ne, Dönemin Belediye Başkanı Sn.Erdem Saker''e, Sn.Ekrem Barışık''a teşekkür ederiz..
Fakat 2006 kasım ayında mahkemeden tebligat göndererek oraya emek vermiş insanları ve Unima Bursa şubesini Karagöz evinden çıkartan, Bursa Karagöz Festivalinin sekteye uğrayarak yapılamaması ve 2007 yılında çok vasat olarak geçmesi ve Karagöz evindeki vefasızlığın baş mimarları başta Kent müzesi müdürü Ahmet Erdönmez, Kültür Sanat Turizm Vakfı sekreteri Akif Koçyiğit ve B.Belediye başkanı danışmanı Sabri Yalını da burada anmadan geçemeyiz. Bu isimler yeterli bilgi sahibi olmadıkları bu sanata emek vermiş, gönül vermiş insanları kırarak emekleri hiçe saymışlar ve Bursa'da yıllar boyu unutulmayacak bir haksızlık ve vefasızlık örneğine imza atarak tarihe geçmişlerdir.
Unima Bursa Şubesi
Açılımı Fransızca 'Union International de la Marionette-Milletler Arası Kukla Birliği' olan UNIMA 1929 yılında Çekoslovakya'nın başkenti Prag'da kurulmuştur. Kukla ve Gölge oyunu sanatlarıyla ilgilenen sanatçı, tasarımcı, araştırmacı, kukla yapımcısı, tanıtımcı vb. kişilerin üye olduğu uluslararası bir kuruluştur. Amacı kukla ve gölge oyunlarını araştırmak, tanıtmak, yaşatmak ve geliştirmek, bu sanatla uğraşan kişilerin bir araya gelmesini ve tanışmalarını sağlamak, bu sanatlar yoluyla dünya barışına hizmet etmektir. Dünyanın yüze yakın ülkesinde örgütlenen UNIMA'nın merkezi Fransa'nın Charleville Mezieres kentindedir.
Unesco desteğiyle Fransa Charleville Mezieres’te kurulmuş olan Unima Milletlararası Kukla ve Gölge Oyunu Birliği ‘nin Geleneksel Gölge Oyunumuz Karagöz ile özdeşleşmiş kentimiz Bursa’ya kazandırılması ilk olarak 02.Ocak1997’de Ticaret Borsa’sının desteğiyle uzun çarşıda bulunan Ticaret Borsası işhanında gerçekleşmişti. Daha sonra bilindiği üzere Unima Bursa şubesi kurucusu ve yaratıcısı bu sanata yıllarını vermiş Şinasi Çelikkol olan Karagöz evinde 09 Eylül 1997- 15 kasım 2006 tarihleri arasında 9 yıl emek ve hizmet verdi. Karagöz evinde konuyla ilgili sergilerimiz, yaptığımız eğitim seminerleri, festivaller, gerekse senede 170 ‘e çıkardığımız Karagöz Gösterilerimizle ortalama 8500 yerli ve yabancı seyirciye ulaştık. 26 yabancı turist seyahat kitabına Karagöz’ü ve evinin adını yazdırdık.
İlk açılışımızda bize binasında yer tahsis eden Ticaret Borsası, Karagöz evinden çıkarılmamızdan sonra da bize destek vererek Unima Bursa Şubesine Ticaret Borsası İşhanında büro vermiştir. Kendilerine teşekkürü borç biliriz.
Her sene olduğu gibi, bu senede Unima Bursa şubesi olarak gerçekten alanında uzmanlaşmış Ustaların katılımıyla düzenlenecek Karagöz Eğitim Semineri, Karagöz günleri ve Unima Dünya Yıllık Kukla Festivalleri Takvimine her yıl kasımın 2.haftasında düzenlendiği belirtilen Uluslararası Bursa Karagöz Kukla ve Gölge Oyunları festivalinin sürdürülmesi için gayret gösterecektir.
Bize destek vererek sanat galerisi salonunu açan, Bursalıların vazgeçilmez durak yeri Mahfel ‘de Karagöz gösterilerimiz düzenli olarak her Perşembe 20:00’de ve her Cumartesi saat 13:00 te üyelerimiz tarafından sunulmaktadır.Ayrıca Şinasi Çelikkol son zamdn Karagöz evinde tekrar çarşamba ve cumartesi günleri saat 11:00'de gösterilerini başlamıştır. Unima Bursa şubesi sanatçıları şehrimizin farklı yerlerinde ki salonlarda haftalık düzenli ve özel gösteriler yapmaktadır.Karagöz Halk kültürüdür, Karagöz Sanatçıları halkın içinden çıkar. Şehrimizle özdeşleşmiş bu geleneksel sanatımızı yaşatma uğruna yıllardır yaptığımız gibi bundan sonraki mücadelemizde de resmi kuruluşların ve halkın desteğini bekliyoruz.
Her Yıl Kasım Ayında Bursa Karagöz Kukla ve Gölge Oyunları Festivalinde Buluşalım..!
Uluslararası Bursa Karagöz Kukla ve Gölge Oyunu Festivali her yıl Türkiye''den ve dünyanın çeşitli yerlerinden Kukla ve Gölge Oyunu ustalarını Bursa''da bir araya getiriyor...Ilk olarak kasım 1993''te R.Sinasi Celikkol önderliğinde bir grup gönüllü tarafından kurulan müteşebbis heyetle başlatılan festival günümüzde Unima Bursa Şubesi ve Bursa Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile her sene kasım ayında gerceklesiyor. Gelecek kasım ayında gerceklesecek Karagoz festivaline sizleri de bekliyoruz.
Unima Bursa Şubesi web: www.unimabursa.org E-mail: unimabursa@superonline.com